مشکلات دفع گاز، نفخ و آروغ

شرح

در این مرور سریع تلاش می‌کنیم فقط 4 دقیقه از وقت شما را بگیریم و نگاهی به مشکلات دفع گاز، نفخ و آروغ بیندازیم.

جهت مشاهده محتوا، لطفا روی دکمه «ورود/ثبت‌نام» کلیک کنید.

• دلایل مختلفی باعث دفع گاز، نفخ و آروغ در بیماران می‌شوند که «اختلالات عملکردی دستگاه گوارش» جزو عمده‌ترین دلایل آنها هستند.
• این مشکلات معمولا به صورت اختلالات تحرک در دستگاه گوارش و واکنش بیش از حد احشایی (visceral hypersensitivity) وصف می‌شوند و علائم آنها اغلب با استرس‌های روانی بیشتر می‌شود.
• داشتن یک رویکرد علمی و سازماندهی‌ شده باعث اعتماد بیمار به فرایند تشخیص و درمان شده و در این صورت می‌توان تشخیص بیمار را نیز بدون نیاز به آزمایش‌های متعدد انجام داد.

  بیماران را می‌توان به این گروه‌ها تقسیم‌بندی کرد:

  • نفخ معده (gastric bloating)
  • نفخ روده کوچک (small bowel bloating)
  • نفخ همراه با یبوست
  • اختلالات آروغ

مهم‌ترین اختلالاتی که باعث این مشکلات می‌شوند عبارت‌اند از:

• سوء هاضمه عملکردی (Functional dyspepsia)
• IBS
• یبوست مزمن ایدیوپاتیک

• در صورت شک به سوء هاضمه عملکردی، انجام تست غیرتهاجمی هلیکوباکتر پیلوری و درمان آن در صورت مثبت شدن، نسبت به اندوسکوپی از نظر هزینه‌بر بودن و راحتی بیمار ارجحیت دارد.
• برای بیمارانی که علائم IBS دارند باید تست بیماری سلیاک انجام شود.
• بیمارانی که مبتلا به یبوست مزمن ایدیوپاتیک هستند باید معاینه رکتال بشوند تا از نظر اختلال دفع دیس سینرژیک (ناشی از عملکرد ناهماهنگ عضلات لگن) مورد بررسی قرار بگیرند.
• در بیماران مبتلا به اختلالات عملکردی دستگاه گوارش انجام درمان تجربی (Empiric) به عنوان گام نخست، یک رویکرد منطقی به حساب می‌‌آید.
• برای بیماران سوء هاضمه عملکردی درمان معمولا با داروهای ضد اسید همراه با داروهای مهارکننده پمپ پروتون انجام می‌شود.
• برای بیماران IBS معمولا داروهای ضداسپاسم تجویز می‌شود.

و برای بیماران یبوست مزمن ایدیوپاتیک، افزایش مصرف فیبر و مسهل‌های اسموتیک تجویز می‌شود.

توصیه های کاربردی کلیدی:

سوء هاضمه عملکردی،IBS  و یبوست مزمن ایدیوپاتیک را می‌توان بر اساس علائم بالینی و کرایتریاهای آنها تشخیص داد.

در ارزیابی اولیه سوء هاضمه عملکردی در صورت عدم وجود علائم هشدار در بیماران جوان، می‌توان تست غیرتهاجمی هلیکوباکتر پیلوری را انجام داد و در صورت مثبت‌بودن، آن را درمان کرد.

در ارزیابی اولیه بیماران IBS که با علایم اسهال یا اسهال و یبوست متناوب مراجعه کرده‌اند باید تست بیماری سلیاک را انجام داد.

در بیماران مبتلا به سوء هاضمه عملکردی که تست هلیکوباکتر پیلوری آنها منفی است، استفاده از داروهای مهارکننده پمپ پروتون تاثیری نسبی (متوسط) دارد. در بیمارانی که بعد از ریشه‌کنی هلیکوباکتر پیلوری همچنان علامت‌دار هستند، نیز تاثیر استفاده از این داروها به همین منوال است.

در بیماران مبتلا به IBS، رژیم سخت‌گیرانه فاقد گلوتن و عدم مصرف مواد نفاخ توصیه نمی‌شود و دارای شواهد کافی نیست.

منابع:

JOHN M. WILKINSON, MD; ELIZABETH W. COZINE, MD; and CONOR G. LOFTUS, MD, Mayo Clinic Alix School of Medicine, Mayo Clinic College of Medicine and Science, Rochester, Minnesota

Am Fam Physician. 2019 Mar 1;99(5):301-309

توجه:

این برنامه فاقد امتیاز بازآموزی است و فقط جهت افزایش اطلاعات علمی همکاران محترم در اختیار شما قرار گرفته است.

فهرست مطالب